Geen bazen meer?
Columns | Door Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 02-03-2014
Bent u manager, directeur, leidinggevende? Dan heb ik slecht nieuws voor u. Ik verklap u de laatste zin van deze column: ‘U kunt gaan. We hebben u niet meer nodig. Goodbye’.
Geen managers meer nodig? Eh, onze dochter van 20 studeert aan een knap dure Business School in de VS. Niet meer nodig straks? Wat moet ze dan gaan doen? Zitting nemen in een zelfsturend team van werkloze management-studenten? Haar broer van 18 gaat komende zomer ook al naar zo’n peperdure opleiding… Zitten ze er radicaal naast? Wat zou er van onze drie kinderen geworden zijn (de oudste is 22 en wordt ingenieur) als we van hen een zelfsturend team hadden gemaakt? Was het huiswerk dan netjes gemaakt? Tentamens geleerd? Hun kamer opgeruimd? Ik bedoel: Hebben we geen leiding nódig zo af en toe?
Ik ben een optimist en geloof in het goede in de mens. Maar ‘weg-met-de-managers’ is wel errug radicaal. Toch? Ik lees een fascinerend artikel (Lezen? Google op Zappos Forbes Kastelle en het rolt er zo uit, inclusief leuke doorkliks) waarin het aan de hand van veel voorbeelden van grote bedrijven staat uitgelegd. Deze bedrijven draaien heel goed. Neem Zappos. De grote online retailer. Helemaal opgedeeld in horizontale teams waar elke week iemand anders (een beetje?) baas is. Of neem Gore-Tex, ze maken van die die fijne regenkleding en stoere schoenen. Daar hebben ze ook al geen bazen. Ik lees glimlachend over een mevrouw die werd ontslagen omdat ze promotie wilde maken. (Tussenvraagje van uw columnist: Was het een baas die haar ontsloeg…? Foei!)
Maar even serieus. Bazen brengen niet altijd het beste in mensen boven. Ze verlagen de werkvreugde nogal eens in plaats van die te verhogen. Enthousiaste collega’s weten meer over je werk dan die arrogante manager met z’n dure lease-auto. Die is vaak onwetend en gelijkhebberig. Niet dan? Deep down hebben anti-autoritaire evangelisten dus gelijk: De mensheid is beter af zonder bemoeiallen die ook nog eens véél meer verdienen.
Ik heb me op heel jonge leeftijd voorgenomen: ‘Ik word nooit ergens de baas’. Dat is (ik word in april 60) erg goed gelukt. Wat zou ik géén leidinggevende willen zijn. Te veel gedoe. Mijn uitvoerend werk (schrijven, programma’s presenteren, spreekbeurten geven, TV-formats bedenken) is zó veel leuker.
Werk in een klein team aan iets moois en het product wordt beter. Natuurlijk allemaal binnen spelregels. Stel dat je zelfsturende metselaars, betonvlechters en pijpenleggers in een renovatie hun leiderlijke gang zouden laten gaan. Dat zou een chaotisch kunstwerk opleveren maar géén bruikbaar huizenblok, school- of kantoorgebouw. De goeroes van het horizontale werken zeggen dan ook: Laat groepjes werknemers als ultieme deskundigen zo veel mogelijk zélf bepalen hoe ze binnen de voorschriften van het bestek het werk aanpakken. Dat kunnen ze als geen ander. Ze zijn dan verantwoordelijk en worden gemotiveerder. Oh, en het bespaart je als ‘baas’ (sorry…) ‘n bak geld aan dure salarissen van al die types die alleen maar managen en níks produceren. Van nu af aan is iederéén de baas. Ik schreef het hierboven al: ‘U kunt gaan. Want we hebben u niet meer nodig. Goodbye!’
PS. En nu ga ik fluks mijn studerende kinderen bellen voor een goed gesprek over hun toekomst.
Overig Columns
|