Op een houtje bijten
Columns | Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 06-10-2016
 Poeh! Wat zijn er toch veel uitdrukkingen in de Nederlandse taal waar het begrip ‘hout’ in voorkomt: Dat snijdt geen hout. Er klopt geen hout van. Ergens geen hout van snappen. Op een houtje bijten. Op eigen houtje doen.
En die opsomming is verre van volledig. Het is wel een beetje raar dat veel van die uitdrukkingen een negatieve bijklank hebben. We hebben immers zo veel aan hout te danken. Vele eeuwen lang is hout ons belangrijkste bouwmateriaal geweest. Zelfs de heipalen ('Amsterdam is gebouwd op houten palen') waren van hout. En natuurlijk hielden we onze huizen ermee warm en bouwden we er gereedschappen, schildersezels, schandblokken en boerenkarren van.
Veel van die bestemmingen zijn achterhaald en ouderwets. Maar als bouwmateriaal is hout wereldwijd bezig met een heuse revival. Ook in Nederland. En dat werd warempel ook wel tijd. Ik ben verbaasd dat het zolang duurde omdat ik al mijn 23 jaren in Amerika in een houten huis heb gewoond. Weliswaar met een betonnen kelderbak. Maar daarbovenop was echt alles van hout. Waarom bouwen we in een van de meest drassige landen ter wereld gebouwen van staal en beton? Een houten gebouw weegt een kwart van een gebouw van staal en beton! Oh, en de CO2-uitstoot is veel lager, de bouwtijd korter en de bouw zelf minder lawaaiig.
Hadden ze in de afgelopen eeuwen in het iets te vaak bevende Groningen maar houten, in plaats van stenen boerderijen gebouwd. Een houten gebouw is dus lichter en daardoor minder stijf. En blijft daardoor bij aardbevingen vaker overeind. In Japan weten ze dat al erg lang. Daar staan tempels (pagoden) van twaalf verdiepingen hoog. Ze zijn bijna 1.500 jaar oud. Dan heb je als tempel een hoop aardbevingen voorbij zien komen. Waarom heeft het zo lang geduurd voordat moderne bouwers er weer achter kwamen dat hout een fantastisch materiaal is? We halen nu in rap tempo de achterstand in.
Ik kijk met opgewekte verbazing naar een lijstje met de grootste houten constructies in de wereld: had u ooit gehoord van het Tillamook Luchtvaartmuseum in de VS? Gebouwd in 1942. Het is 327 meter lang, 90 meter breed, 59 meter hoog: in één kolossale overkapping. Ze vlogen er vroeger met gevechtsvliegtuigen voor de grap doorheen.
Minstens even interessant zijn de houten gebouwen die - na een lange periode van beton- en staalverheerlijking - op dit moment worden opgetrokken. Nederland spreekt hier een woordje mee. In Amsterdam verrijst een 73 meter hoog houten appartementengebouw. Uiteraard gebruikt het veel zonne-energie en is er op gericht helemaal in de eigen energiebehoefte te voorzien. Afvalwater wordt boven op het gebouw gereinigd in een ‘wetland’ dat water filtert en reinigt.
Ook in Canada, Noorwegen en Zweden verrijzen kolossale houten gebouwen. In Londen werken ze aan een ontwerp van een houten wolkenkrabber van 300 meter (80 verdiepingen). In de categorie ‘je-moet-er-maar-zin-in-hebben' valt de houten Ark van Noach die strenggelovigen in de VS bouwen: 135 meter lang, 35 meter hoog. Of het ‘t bijbelse scheppingsverhaal bevestigt, mag iedereen lekker zelf uitmaken. In elk geval bewijst het dat bouwen met hout vrijwel grenzeloos is.
Wie uit het goede hout gesneden is, ziet prachtige kansen.
Overig Columns
|