Modernistische misbaksels
Columns | Door Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 04-08-2015
 In Amerika is heel veel en tegelijk heel weinig geschiedenis. Ze hebben er nog steeds een beetje last van dat hun land eigenlijk pas echt begon toen George Washington en de zijnen de Verenigde Staten stichtten. Dat is iets meer dan tweehonderd jaar geleden. Toen hadden wij er al Karel de Grote, Floris de Vijfde, Johan van Oldenbarnevelt en Willem van Oranje op zitten. Verschil moet er zijn.
Als je rondloopt in het grote openluchtmuseum van Williamsburg moet je jezelf af en toe in je arm knijpen en je realiseren: ze doen er wel heel opgewonden over, maar voor Europese begrippen is dit geen geschiedenis, maar eergisteren. Het gaat het bevattingsvermogen van Amerikanen te boven als je bijvoorbeeld vertelt dat je in Amsterdam, Delft en Utrecht in huizen uit pakweg 1500 kunt wonen. Dat is voor hen prehistorie.
Amerikanen hebben niet alleen een korte geschiedenis, ze gaan er vaak ook nogal slordig mee om. Dat heeft ook een beetje met hun cultuur te maken. Weggooien en opnieuw beginnen zit in hun genen. Ons huis in een buitenwijk van Washington staat in een buurt die voor een deel dateert uit het begin van de twintigste eeuw en voor een deel kort na de Tweede Wereldoorlog. Zijn die huizen een beetje verouderd? Ja, maar nog goed bruikbaar.
Toch verdwijnt het ene na het andere huis onder de slopershamer. Het maakt plaats voor – u kent ze wel – megalomane McMansions. Groot en ongezellig. Het gekke is dan wel weer dat het ontwerp van die kersverse bouwsels superklassiek is. Ons eigen huis – ongeveer dertig jaar oud – in een buitenwijk van Washington is er een treffend voorbeeld van. Met frutsels en versiersels die zo uit de klassieke architectuur van de negentiende eeuw zijn weggelopen. Pilaren op onze porch, luiken voor de ramen, klassieke lambriseringen. Aan de ene kant gooien Amerikanen dus heel makkelijk en snel iets weg. Aan de andere kant houden ze krampachtig vast aan de schaarse geschiedenis waar ze op terug kunnen vallen.
Loop door een willekeurige Amerikaanse binnenstad en je ziet er veel voorbeelden van: Modernistische misbaksels (waarom hebben we de jaren zeventig en tachtig niet gewoon overgeslagen?) waarbij je jezelf met tranen in je ogen afvraagt: Wat voor moois is hiervoor gesloopt? Is er alleen slecht nieuws? Nee hoor. Soms kom je ook eens een pareltje tegen waarvan je denkt: ‘Zie je wel. Jullie kúnnen het wel!’ Zo was in het hartje van Boston honderdvijftig jaar lang een gevangenis. Het gebouw was verouderd en kwam leeg te staan.
Waarschijnlijk stonden de slopers al klaar toen de laatste gevangene het pand verliet. Gelukkig bleef het gebouw behouden en werd voor tientallen miljoenen dollars verbouwd tot een prachtig hotel met de toepasselijke naam The Liberty Hotel.
Het heeft driehonderd kamers en tien suites. Namen van zalen doen nog aan het verleden denken: Alibi, Clink (gerammel van sleutels) en The Yard. Gelukkig hebben ze in de hotelkamers de ramen ietsje vergroot. Door zo’n piepklein getralied venster blijft het uitzicht op de prachtige Charles River voor een te groot deel verborgen. Het is nu een hippe ontmoetingsplek voor ‘Young Urbanites’. Je kunt er natuurlijk luxe logeren: ‘Doing Time in Five Star Luxury’. Ze hebben wel een paar muurtjes doorgebroken…
Overig Columns
|