Schoolvoorbeeld complex, betaalbaar en duurzaam ‘stadsbouwen’
Bouwnieuws | Door een onzer verslaggevers
Geplaatst: 26-03-2019
KAW, een architectenbureau, dat voorkomt uit de krakersbeweging en zich met haar ruim 65 architecten en onderzoekers inzet voor stedelijke, ruimtelijke en sociale verbetering & vernieuwing, en duurzaamheid, realiseert op dit moment aan de Reitse Hoevenstraat in Tilburg in korte tijd 88 betaalbare sociale huurwoningen die duurzaam en betaalbaar zijn, in het groen staan, geluidsarm zijn.
Daarmee laat KAW voor de derde keer in successie in Tilburg zien dat er een oplossing is voor steden die kampen met de vraag hoe ze binnen de stedelijke grenzen en in een kort tijdbestek (sociale) woningen kunnen realiseren die duurzaam en betaalbaar zijn. KAW realiseert overigens soortgelijke projecten in Rotterdam en Groningen.
Veel grotere en middelgrote gemeenten weten niet hoe ze betaalbare en sociale woningen met veel woonkwaliteit kunnen realiseren, merkt KAW. Ze benoemen wel de urgentie, richten taskforces op en maken prestatieafspraken, maar vaak blijven de resultaten achter.
Niet in Tilburg. Daar jaagt een taskforce met succes de ontwikkeling van betaalbare woningbouw aan. “De taskforce is opgericht met een duidelijk gevoel voor urgentie”, legt architect-directeur van KAW Reimar von Meding uit. “Vervolgens zijn locaties gealloceerd, die weliswaar moeilijk te ontwikkelen zijn, maar ergens - verder naar de horizon - wel realistisch.” Hiervoor werden alle mogelijke locaties in de stad onderzocht. De locatie aan de Reitse Hoevenstraat is de eerste in een reeks die binnenkort worden gerealiseerd. Eerder maakte KAW al grote slagen met bijvoorbeeld de Vogetjesbuurt en de Campenhoef in de Brabantse provinciestad.
Uitdaging
De beschikbare locaties dragen vaak een uitdaging in zich. Het betreft bijna altijd plekken met bestaande functies, tal van belanghebbenden die moeten worden overtuigd, restruimten in de stad met hoge geluidsbelasting, grondvervuiling, en dergelijke, zo is de ervaring van KAW. Wil men dergelijke locaties ontwikkelen, dan is het volgens KAW van belang om “een snelle en integrale sprint” te trekken. Hoe lukt het om onder deze omstandigheden snel en kwalitatief te ontwikkelen? Hoe zorg je voor toegevoegde waarde van het gebouw in de omgeving? En krijg het maar voor elkaar, om bij de ontwikkeling ook meteen grotere doelen te integreren zoals energieneutraal bouwen, waterberging en het tegengaan van geluid en hittestress.
Om te beginnen maakt het bureau geen knip tussen stedenbouw en architectuur en gelijktijdig op alle schaalniveaus werken. “Naast de technische en ruimtelijke aspecten hebben wij ook de verschillende belangen en sociale vraagstukken direct geïntegreerd, zoals de wensen van de bewoners en de omwonenden waarmee KAW altijd begint”, aldus Von Meding. “Het gevolg is enorme snelheid in de planvorming, met aan het einde een volledig ‘bouwbaar’ plan.
De woonblokken die aan de Reitse Hoevenstraat worden gerealiseerd, zijn compact. De warmtevraag zal daardoor laag zijn. De energiezuinige sociale huurwoningen zijn georganiseerd rond een groen binnenhof.
Verhoogde entrees kenmerken de overgang tussen openbaar gebied en wonen; elk individueel trapje scheidt de stoep van de woning. Een raster op de gevel met telkens andere vullingen zorgt voor eenvoudige verschillen tussen de gebouwdelen.
Juiste condities
Een tweede plan in Tilburg is al aanbesteed en een derde locatie, met waarschijnlijk een combinatie van sociale en ‘middenhuur’, is in ontwikkeling. “Sociaal bouwen op moeilijke locaties in de stad, met hoge snelheid en tegen lage prijzen kan ook in deze tijd heel goed, als je daarvoor de juiste condities schept”, stelt Von Meding. “En dan kun je ook nog iets maken met een behoorlijke architectonische signatuur.’’
Na de definitie van het project, bracht KAW-architect Mathieu Kastelijn het ontwerp naar het volgende niveau. De architectuur is een doorvertaling van esthetiek in het teken van de maakbaarheidsgedachte.
Met de architectuur is voorgesorteerd op de kans op prefabricage. Steeds meer bouwbedrijven zijn in staat om kleine bouwplaatsen op te zetten in stedelijke, krappe omgevingen. Vloeren, wanden en gevels komen dan kant-en-klaar uit de fabriek. Op deze vernieuwde manier van bouwen, moet je je ontwerpproces aanpassen. Het gebouw is compact.
Overig Bouwnieuws
|