Het zijn steeds frequenter terugkerende pleidooien, vooral nu rond de verkiezingen: teneinde de situatie in de landbouw op te lossen volstaat het niet uitsluitend de hoeveelheid vee te reduceren, teneinde de situatie in de gezondheidszorg te verbeteren volstaat het niet meer geld ter beschikking te stellen, teneinde ons voor te bereiden op een mogelijke of zelfs te verwachten zeespiegelstijging volstaat het niet om alleen de dijken te verhogen, teneinde de woningnood op te lossen volstaat niet uitsluitend het bouwen van meer huizen. Veel belangrijker is een structurele overdenking van deze thema’s en het formuleren van een visie, gebaseerd op hoe wij onze samenleving zien, willen inrichten en vormgeven; nu maar vooral straks.

Zou er een toverformule voor zijn? Een combinatie van Hollandse gezelligheid en Chinese daadkracht? Wij Nederlanders hechten aan gemoedelijkheid en kleinschaligheid. De Chinezen denken anders: ze bouwen in ijltempo splinternieuwe miljoenensteden waar gezelligheid even zeldzaam is als een regenwoud in de Sahara.

Iedere inwoner van ons land, in een stad, dorp of buitenaf heeft te maken met de gevolgen van keuzes die eerder, nu en later zijn en worden gemaakt op ruimtelijk gebied; met name op stedenbouwkundige plannen en architectonische vervolgen, op meerdere en verschillende schaalniveau’s.

Voor mijn warme bakker in het centrum van Utrecht sta je vooral in het weekeinde lang in de rij voor een gesneden volkorenbruin en een paar mueslibolletjes. Je ziet vanuit de winkel bakkers druk in de weer om - terwijl klanten binnenstromen - een extra voorraad brood te bakken. Vraag creëert aanbod. Daar ben je ondernemer voor.

Ik snap het niet meer. Waarom wordt alles minder? We willen meer huizen maar het worden er steeds minder. Meer woningbouw krijgen we politiek niet voor mekaar. Voor meer huizen hebben we nieuwe bouwvakkers nodig. Die zijn er ook wel: In het buitenland. Maar politieke partijen tuimelen over elkaar heen om te vertellen dat ze minder buitenlanders willen.

Gegeven de taak van vrijwel elk economisch instituut, is het begrijpelijk dat het zich in haar onderzoeken en rapporten richt op de economische aspecten van een gekozen onderwerp. Echter, wanneer het een onderwerp onderzoekt dat uiteindelijk ons allen aangaat en een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven vormt, kan een uitsluitend economische focus enigszins eenzijdig worden.