Welke maatregelen zijn het meest effectief voor BENG 2 en 3?
Kennis | Door een onzer verslaggevers
Geplaatst: 27-07-2021
Om inzicht te krijgen in de maatregelen die genomen moeten worden om te voldoen aan alle BENG eisen, hebben wij een uitgebreid onderzoek gedaan op basis van een referentie-rijtjeswoning. Voor de rijtjeswoning is onderzocht hoeveel invloed de installatietechnische maatregelen op BENG 2 hebben. Bij het doorrekenen van de referentiewoningen, blijkt het eenvoudig om aan BENG 3 te voldoen. Alle maatregelen die een positieve invloed hebben op BENG 2, zorgen automatisch voor een verhoging van het percentage hernieuwbare energie (BENG 3).
De energiebehoefte (BENG 1) van de woning heeft invloed op het primair fossiel energiegebruik (BENG 2). Waar de bouwkundige maatregelen zorgen voor een verlaging van BENG 1, verlaagt ook BENG 2 in de meeste gevallen mee. De invloed in kWh/m2 op BENG 2 is ongeveer de helft van de invloed op BENG 1. Dus als een maatregel 2,0 kWh/m2 bespaart op BENG 1, gaat BENG 2 ca. 1,0 kWh/m2 omlaag.
Verwarming, warm tapwater en koeling (efficiëntere installaties)
Uitgangspunt voor de warmteopwekking in de referentiewoning is een warmtepomp voor zowel verwarming als warm tapwater. Het rendement van de warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance). Een warmtepomp met een COP van 4, heeft 1 kWh aan elektriciteit nodig om 4 kWh aan warmte te kunnen produceren. Door te kiezen voor een hoger opwekkingrendement zal de uitkomst gunstiger uitvallen voor Beng 2 (lager) en Beng 3 (hoger).
Een lucht-water warmtepomp haalt energie uit de buitenlucht en geeft deze warmte af aan het (water gedragen) verwarmingssysteem, bijvoorbeeld vloerverwarming of LT-radiatoren. Bij het ontwerp van de woning is het belangrijk om er rekening mee te houden dat de warmtepompinstallatie bestaat uit een buiten- en binnen deel.
Bij een grond warmtepomp is de grond de warmtebron in plaats van de buitenlucht. Omdat de temperatuur van de bodem veel constanter is dan de buitenlucht, is dit type warmtepomp over het algemeen efficiënter dan de lucht-water warmtepomp. De investeringskosten liggen echter hoger, omdat er een bodemwisselaar in de grond moet worden geboord.
Voor het doorrekenen van de referentiewoningen binnen onze uitgewerkte projecten is gebruik gemaakt van forfaitaire waardes met in de basis een lucht-water warmtepomp met een COP van 3,35 (verwarming). In de meeste gevallen levert het rekenen met kwaliteitsverklaringen gunstigere resultaten.
Beperken energieverbruik warm tapwater
Bovenstaande COP waardes gelden voor de verwarming, het rendement voor warm tapwater ligt een stuk lager. Bij de forfaitaire berekening van beide warmtepompen is de COP 1,4. Het energiegebruik beperken kan bijvoorbeeld door warmteterugwinning uit douchewater, het minimaliseren van de gemiddelde leidinglengtes of door gebruik te maken van zonne-energie met een zonneboiler.
Een douche-wtw draagt de warmte van het wegstromende douchewater over via een warmtewisselaar naar het koude douchewater en verlaagt hiermee het energiegebruik voor warm tapwater.
Het ontwerp van de plattegrond is tevens van belang; hoe korter de leidingen van de opwekker naar badruimte en aanrecht, hoe minder energie er verspild wordt. Dit geldt uiteraard ook voor het isoleren van de leidingen. Het verkorten van de leidinglengtes met stappen van 2 meter levert een besparing op van ongeveer 0,8 tot 1,1 kWh/m2.
Sturing van ventilatie
De mate waarin het ventileren automatisch geregeld kan worden, bepaalt de effectiviteit van het systeem en daarmee de invloed op BENG 2. CO2-meting en -sturing hebben een positief effect op BENG 2, met name wanneer de meting zowel in de woonkamer als hoofdslaapkamer plaatsvindt.
Wanneer de woning daarnaast zones heeft met ieder hun eigen sturing, kan BENG 2 nog iets verlaagd worden. Balansventilatie (systeem D) bespaart ongeveer 2 a 3 kWh/m2 ten opzichte van natuurlijke toevoer met mechanische afvoer (systeem C).
In onze uitgewerkte projecten zijn voor elke referentiewoning drie verschillende installaties doorgerekend, met verschillende type warmtepompen en ventilatiesystemen.
Uitgewerkt project vrijstaande woning, inclusief BENG-resultaten
Overig Kennis
|